Իրադարձություններ Հայաստանում

ՆԲՀԱ/ նախագահ, ՀՀ ԱՆ գլխավոր մանկական ռեանիմատոլոգ, Երևանի գլխավոր նեոնատոլոգ, ԵՊԲՀ Մուրացան հիվանդանոցային համալիրի նորածնային ինտենսիվ թերապիայի բաժանմունքի վարիչ Հրանտ Կալենտերյան

Հայաստանում «Նեոնատալ ծառայությունների որակի բարելավման» ծրագրի ղեկավար Անուշ Դավթյան

ԵՊԲՀ Մուրացան հիվանդանոցային համալիրի նեոնատոլոգ Քնարիկ Նիկողոսյան

Նեոնատալ ծառայությունների որակի բարելավմանը միտված ծրագրերի իրականացումը Հայաստանում

Նեոնատալ բժշկության հայկական ասոցիացիան գործընկերների՝ ՀՀ առողջապահության նախարարության, ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության (ԱՄՆ ՄԶԳ) եւ Հայկական ակնաբուժության նախագծի հետ միասին ապրիլի 7-ին առողջության համաշխարհային օրվան նվիրված աշխատաժողովում ներկայացրին Հայաստանում նորածնային մահացության նվազեցման ուղղությամբ կատարած աշխատանքները:

Աշխատաժողովի շրջանակում զրուցեցինք Նեոնատալ բժշկության հայկական ասոցիացիայի /ՆԲՀԱ/ նախագահ, ՀՀ ԱՆ գլխավոր մանկական ռեանիմատոլոգ, Երևանի գլխավոր նեոնատոլոգ, ԵՊԲՀ Մուրացան հիվանդանոցային համալիրի նորածնային ինտենսիվ թերապիայի բաժանմունքի վարիչ Հրանտ Կալենտերյանի հետ:

-   Հարգելի՛ բժիշկ, մոր և մանկան առողջության բարելավման գործընթացն ամբողջ աշխարհում կարևոր դեր ունի, ի՞նչ տեղ է զբաղեցնում այս խնդիրը Հայաստանում:

-   Ճիշտ նկատեցիք, մոր և մանկան առողջության բարելավման գործընթացը խնդիր է ամբողջ աշխարհում, ինչպես նաև` Հայաստանում: Առաջացած խնդիրները նույնն են` երեխաների խնամքի և մահացության հետ կապված խնդիրներ: Մեր նպատակը ո՛չ միայն նրանց ապրելու շանսերը մեծացնելն է, այլև կյանքի որակը լավացնելը: Կան ամենատարբեր քրոնիկ հիվանդությունների զարգացման բարձր ռիսկի խմբեր` կապված շնչառական, կենտրոնական նյարդային համակարգի աշխատանքի հետ:

-   Կատարված աշխատանքերից հետո առաջընթացի ի՞նչ ակնառու փաստեր ունեք:

-   Գիտությունը զարգանում է, արդյունքները նույնպես գնալով լավանում են: Այսօր կան երկրներ, որոնք մեծ հաջողություններ ունեն: Մենք նույնպես ջանքեր չենք խնայում և արդեն հաջողություններ ունենք: Փաստ է, որ ըստ վիճակագրության, նեոնատալ մահացությունների թիվը նկատելիորեն նվազել է մեր երկրում, նույնիսկ միջազգային փորձագետների համար սպասածից լավ արդյունք ունենք:

Նեոնատալ ծառայությունների որակի բարելավմանը միտված ծրագրերի մասին զրուցեցինք Հայաստանում «Նեոնատալ ծառայությունների որակի բարելավման» ծրագրի ղեկավար Անուշ Դավթյանի հետ, ով ներկայացրեց ասոցացիայի ձեռքբերումները և նորարարական մեթոդների օգտագործումը ոլորտում:

-   Ի՞նչ նոր ծրագրեր է իրականացնում ասոցիացիան, ի՞նչ ձեռքբերումներ ունեք:

-   Հայաստանում նեոնատալ ծառայությունների  հայկական ասոցացիան ներկայում` Միացյալ նահանգների զարգացման գործակալության հովանու ներքո, իրականացնում է երկտարյա նոր ծրագիր, որը մեկնարկել է 2016 թ. հոկտեմբերից: Կարևորագույն բաղկացուցիչներից են կլինիկական ուղեցույցների, նեոնատալ չափորոշիչների մշակումը, վերապատրաստումները, ինչպես նաև 24/7 թեժ-գծի իրականացումը` աջակցելու Հայաստանում գտնվող բժշական բոլոր այն հաստատություններին, որոնք տրամադրում են նեոնատալ ծառայություններ:

-   Խոսենք ուղեցույցների մասին

-   24 կլինիկական ուղեցույցի օգնությամբ մասնագետները դասական մոտեցում կցուցաբերեն նորածինների մոտ տարբեր կլինիկական դրսեւորումների և սահմանային իրավիճակների ժամանակ: Ուղեցույցների ստեղծմանը մասնակցել են գլխավոր նեոնատոլոգները` արդյունքում տրամադրելով մասնագետներին բուժման միանման արդիական չափորոշիչներ:

Մենք կարևորում ենք նաև 24/7 թեժ գծի ներդրումը, որը տրամադրում է խորհրդատվություն բոլոր 63 նեոնատալ ծառայություններ մատուցող բուժհիմնարկներին: Մեր կենտրոնը գտնվում է «Մուրացան» հիվանդանոցային համալիրում:

-   Կա՞ն գործընկերներ արտերկրում

-   Բժշկության ոլորտում միջազգային արդի մոտեցումները մեր երկիր ներմուծելը պահանջում է կիսել համաշխարհային ձեռքբերումները, կապեր հաստատել արտասահմանյան կազմակերպությունների հետ, մասնակցել տարբեր գիտաժողովների, ուսուցողական այցեր կազմակերպել:

Ասոցիացիայի չափորոշիչների մասին զրուցեցինք ՆԲՀԱ անդամ, ԵՊԲՀ Մուրացան հիվանդանոցային համալիրի նեոնատոլոգ Քնարիկ Նիկողոսյանի հետ, ով պատմեց, որ ծրագրի շրջանակում, վերհանում են առկա չափորոշիչները և ստեղծում նորերը.

«Չափորոշիչները վերաբերում են անհաս և հիվանդ նորածինների վերականգնման, դուրս գրմանը վերաբերող գործընթացներին, նշանակվող դեղորայքին, անձնակազմի որակական հատկանիշներին վերաբերող չափորոշիչներին և այլն: Նպատակն է բարձրացնել նորածինների խնամքի որակը, հստակեցնել բժշկի պարտականությունները»:

Նեոնատալ ծառայությունների որակի բարելավման վերաբերյալ իրենց տեսակետները հայտնեցին ծրագրի իրականացման խմբի հոգեբաններ Լիլիթ Բաղդասարյանը և Աննա Բադալյանը:

«Մեր աշխատանքը կազմակերպվում է անմիջապես բուժհիմնարկներում: Մենք հոգեբանական աջակցություն ենք ցուցաբերում մայրերին, ովքեր նոր են ծննդաբերել: Հոգեբանական խնդիրներ են առաջանում հատկապես վաղաժամ ծնունդների ժամանակ: Տարիների փորձը ցույց է տվել, որ հոգեբանի աջակցության կարիք հատկապես զգացվում է նեոնատալ բժշկության բաժանմունքներում: Աշխատանքի ընթացքում կիրառվում են հոգաբանական մի շարք մեթոդներ. խմբային աշխատանքներ, առավել հաճախ` անհատական-հոգեբանական մոտեցում: Հոգեբանի աշխատանքը կանխարգելում է հետծննդյան դեպրեսիայի առաջացումը մայրերի մոտ»»,- ասում է Լիլիթ Բադալյանը:

Աննա Բադալյանը նշում է, որ ընտանեկան հոգեթերապիայի ժամանակ աշխատում են նաև հայրերի հետ. «Հայրերի հետ աշխատելու անհրաժեշտություն առավել հաճախ առաջանում է, երբ ընտանիքում անհաս երեխա է ծնվում: Աշխատում ենք 3 խոշոր բժշկական կենտրոններում` «Մուրացան», «Սլավմեդ» բժշկական կենտրոններում, Մոր և մանկան առողջության պահպանման կենտրոնում: Կես տարվա ընթացքում անհատական աշխատանք է տարվել 382 մայրերի և 21 հայրերի հետ, իրականացվել 72 ընտանեկան թերապիա»: