Շենգավիթ բժշկական կենտրոն

Արտամարմնային բեղմնավորմամբ անպտղության բուժման տարբեր տեսակներ կան. Սովորական, որն արվում է այն դեպքում, երբ ամուսնու սերմը բավարար վիճակում է և խնդիրները մեծ մասամբ կնոջ հետ են կապված, մյուսը բարդ տեսակն է, երբ անպտղության պատճառն անհայտ է և բուժումն անց է կացվում ավելի բարդ տեխնոլոգիայով: Նման դեպքում կատարվում է սերմնաբջջի ինտրացիտոպլազմատիկ ներարկում ձվաբջջի մեջ: Արտամարմնային բեղմնավորման իրականացման մեթոդներն են` փոխնակ մայրության, դոնորական ձվաբջջի և դոնորական սերմի կիրառումը:

Այսօր Հայաստանում թույլատրվում է փոխնակ մայրերի, դոնորական ձվաբջջի և սերմնաբջջի օգտագործումը, մինչդեռ կան շատ երկրներ, նաև` եվրոպական, որտեղ դա արգելված է: Կա մեկ սահմանափակում. Հայաստանի Հանրապետության օրենքով արգելվում է օտարերկրյա քաղաքացուն տրամադրել ՀՀ քաղաքացու որպես փոխնակ մայր կամ դոնոր: Եթե արտերկորւմ ապրող քաղաքացին ունի Հայաստանի քաղաքացիություն, ապա նա կարող է դոնոր կամ փոխնակ մայր փնտրել Հայաստանում:

Արտամարմնային բեղմնավորումը տարբեր է՝ կախված զույգերի մոտ առկա խնդիրներից: Այն դեպքում, երբ ամուսնու սերմը բավարար վիճակում է և խնդիրները մեծավ մասամբ կնոջ հետ են կապված, բուժումը դասական է, իսկ երբ անպտղության պատճառն անհայտ է՝ բուժումն իրականացվում է ավելի բարդ տեխնոլոգիայով (սերմնաբջջի ինտրացիտոպլազմատիկ ներարկում ձվաբջջի մեջ):

Արտամարմնային բեղմնավորումը, բնականաբար, միշտ մարմնից դուրս է իրականացվում: Բեղմնավորված սաղմը երրորդ կամ հինգերորդ օրը միայն տեղափոխվում է կնոջ կամ փոխնակ մոր օրգանիզմ:

Բոլոր անպտուղ զույգերի համար հետազոտությունները հիմնականում նույնն են. կնոջ և տղամարդու հորմոնալ ֆոների հետազոտություն, վարակային հիվանդությունների, արյան մակարդելիության, հակամարմինների, փոքր կոնքի օրգանների, կրծքագեղձերի, վահանագեղձի ուլտրաձայնային հետազոտություններ, նաև ստանդարտ հետազոտություններ, որոնք կատարվում են վիրահատություններից առաջ՝ ռեզուս խումբը, արյան ընդհանուր և կենսաքիմիական հետազոտություն և այլն: Եթե առկա է որևէ սոմատիկ հիվանդություն, ապա իրականացվում են նաև լրացուցիչ հետազոտություններ:

Արտամարմնային բեղմնավորման գործընթացի տևողությունը 2-3 ամիս է` կախված հետազոտությունների ժամանակ հայտնաբերված խնդիրներից: Եթե խնդիրներ չկան, մինչև սաղմի տեղադրումը տևում է երկու ամիս:

Արտամարմնային բեղմնավորման ժամանակ ձվարանների խթանման տարբեր կանոնակարգեր (արձանագրություններ) կան՝ կարճ և երկար: Առաջին դեպքում այն տևում է մոտավորապես 20 օր, երկրորդ դեպքում 11-12 օր: Դա արտամարմնային բեղմնավորման ընդհանուր գործընթացն է` մինչև սաղմի տեղադրումը: Տևողության ընտությունը կախված է կնոջ օրգանիզմի առանձնահատկություններից: Բժիշկը հաշվի է առնում կնոջ տարիքը, պատմությունը, անպտղության պատճառը: Մեկ ամիս պահանջվում է հետազոտությունների համար, որի ընթացքում եթե խնդիրներ են հայտնաբերվում, ժամանակը երկարում է: Չի բացառվում վիրահատական միջամտության անհրաժեշտություն առաջանա նախքան բեղմնավորումը: Լայնածավալ միջամտության դեպքում ապաքինման համար երկար ժամանակ է պահանջվում` նախքան հիմնական գործընթացը, ընդ որում, փոքր ծավալի դեպքում՝ նվազագույնը մեկ ամիս:

Երբեմն բեղմնավորումն իրականացվում է առանց խթանման՝ առանց դեղորայքի, մի ֆոլիկուլի վրա` հենց բնական ցիկլի ընթացքում:

Եթե հետազոտությունները կատարված  են և արդեն սաղմը տեղադրված է, հղին որոշ ժամանակ՝ մինչև 12-13  շաբաթը, ցանկալի է, որ մնա  ռեպրոդուկտոլոգի հսկողության տակ:

12 շաբաթ անց, երբ արդեն հանվում է դեղորայքը, հղին դառնում է սովորական հղի և կարող է կանգնել հաշվառման և ծննդաբերել:  Արտամարմնային բեղմնավորումը կեսարյան հատման ցուցում չէ: Եթե միաժամանակ կան այլ ցուցումներ կեսարյան հատման համար, միայն դա կարող է պատճառ լինել վիրահատական միջամտության:
Արտամարմնային բեղմնավորմամբ կանանց մեծ մասը ծննդաբերում է բնական ճանապարհով:
Արտամարմնային բեղմնավորմամբ զբաղվող բժիշկները սովորաբար կամ հղիությունն են վարում, կամ մանկաբարձությունը: Բայց կենտրոնում կան բացառիկ մասնագետներ, ովքեր երկուսի ընթացքն էլ վարում են, և կնոջը հսկում սկզբից մինչև վերջ:

Արդեն սկսում է գործել ժամանակակից մեթոդներից ևս մեկը, որը վաղուց արվում է դրսի երկրներում: Կենտրոնը Հայաստանում առաջինն է դա կիրառելու: Դա պրեդինպլանտացիոն դիագնոստիկան է. Երբ  հետազոտվում են դեռ մոր որովայնի խոռոչ չտեղադրված էմբրիոնի քրոմոսոմները: Դա շատ կարևոր է հատկապես մեծ տարիքի կանանց մոտ, քանի որ ընտրվում են առողջ էմբրիոնները և նոր տեղադրվում: Երաշխիք է տրվում, որ այդ երեխան առողջ է:
Կենտրոնում շուտով սկսելու են կարևոր հետազոտություն անել՝  պարբերական հիվանդների մոտ սաղմի գենային հետազոտություն՝ նախապես պարզելու համար, թե  էմբրիոնն ունի արդյոք այդ հիվանդության գեները:

 Տեխնիկական հագեցվածությունը
Արտամարմնային բեղմնավորման համար շատ կարևոր է լաբորատորիայի տեխնիկական հագեցվածությունը: Եվ կենտրոնի լաբորատորիան հագեցված է ամենաժամանակակից տեխնիկայով,  որի շնորհիվ հնարավոր է դարձել կիրառել ամենակատարելագործված մեթոդներից է մեկը՝ իմսի մեթոդը: Դա թույլ է տալիս հատուկ մանրադիտակով և հատուկ տեխնիկական հագեցվածություն ունեցող լաբորատորիայում ընտրել մորֆոլոգիապես առողջ սերմնաբջիջներ: իմսին՝ արդեն նշված ինտրացիտոպլազմատիկ ներարկման՝ իքսիի տարբերակներից մեկն է: Եթե արվում է իքսի, արվում է նաև իմսի և ներարկվում են արդեն ընտրված առողջ սերմնաբջիջները:
Քանի որ պահանջվում է նաև բարձր որակի  ուլտրաձայնային հետազոտություն. արտամարմնային բեղմնավորում կատարող բժիշկներն անպայման միաժամանակ ունեն ուլտրաձայնային բժշկի մասնագիտացում և ինքնուրույն կատարում են ուլտրաձայնային հետազոտություն,  հետևում ֆոլիկուլների աճին:
Սաղմի, ձվաբջջի և սերմնահեղուկի սառեցման ծառայություն
Սառեցումը կատարվում է ամենաժամանակակից մեթոդներով: Կան տարբեր մեթոդներ, բայց ամենաժամանակակիցը և ամենաէֆեկտիվը վետրիֆիկացիայի մեթոդն է :

Համագործակցությունները
Բաժինը մասնակցում է  աշխարհում անցկացվող ռեպրոդուկտոլոգիային վերաբերվող գրեթե  բոլոր կոնֆերանսներին: Կա տրադիցիա, որ երբ տարին մեկ անգամ՝ հունվարին, լինում է եվրոպական ռեպրոդուկտոլոգների ասոցիացիայի կոնֆերանսը տարբեր քաղաքներում, կոնֆերանսին բաժինը մասնակցում է ողջ կազմով: Մյուս կոնֆերանսներին մասնակցում է մեկ կամ երկու բժիշկ և  տեղեկատվություն բերում  մյուսների համար:
Հաճախ հյուրեր են լինում ԱՄՆ-ից, Ռուսաստանից, Եվրոպայից:
Սերտ կապեր կան հիվանդանոցի տարածքում գտնվող մի կազմակերպության հետ, որը զբաղվում է փոխնակ մայրերի, ձվաբջջի և սերմնաբջջի դոնորներ փնտրելով, ունի ստվար կատալոգ: Եթե զույգը դիմում է այս կամ այն մեթոդի կիրառման  համար, ուղղորդվում է դեպի այդ կազմակերպություն, և այդ հարցը շատ հեշտ լուծում է ստանում:
Բաժանմունքը զբաղվում է նաև գիտական հետազոտություններով: Կատարվել է խոշոր հետազոտություն Կարինե Էդուարդովնայի կողմից  2010-2015 թ-երին հայ զույգերի առանձնահատկություններին  վերաբերող:

Մարդու վերարտադրողական առողջության կենտրոն            
            
1    Ռեպրոդուկտոլոգի առաջնային կոնսուլտացիա         5,000
2    Ռեպրոդուկտոլոգի առաջնային կոնսուլտացիա արտամարմնային բեղնամորվան վերաբերյալ          10,000
3    Ռեպրոդուկտոլոգի առաջնային կոնսուլտացիա հետագա կարճատև բուժմամբ        15,000
4    Ռեպրոդուկտոլոգի առաջնային կոնսուլտացիա հետագա երկարատև բուժմամբ        20,000
5    Էնդոկրին խանգարումների բուժում        
    պարզ դեպք        5,000
    բարդ դեպք        50,000
6    Միզասեռական ինֆեկցիաների բուժում        
    պարզ դեպք        5,000
    բարդ դեպք        20,000
7    Անպտղության կոնսերվատիվ բուժում        
    պարզ դեպք        10,000
    բարդ դեպք        100,000
8    Անդրոլոգի կոնսուլտացիա        
    առաջնային        10,000
    կրկնակի        5,000
9    Էնդոկրինոլոգի կոնսուլտացիա        
    առաջնային        5,000
    կրկնակի        3,000
10    Էնդոկրինոլոգի կոմպլեքսային հսկողություն և բուժում        20,000
11    Տղամարդու վերարտադրողական խանգարումների բուժում        
    պարզ դեպք        5,000
    բարդ դեպք        75,000
12    Փոքր կոնքի օրգանների տրանսաբդոմինալ և տրանսվագինալ հետազոտություն, ֆոլիկուլոմետրիա        
    միանվագ        2,000
    մեկ ցիկլ        10,000
13    Անդրոլոգի սերմագրում  (սպերմոգրամա)        10,000
14    Հակասերմնային հակամարմինների որոշում  (թեստավորում)        10,000
15    Սերմի սառեցում        2,000
16    Սերմի սառեցում և պահպանում երեք ամիս        20,000
17    Սերմի սառեցում և պահպանում երեք ամսից ավել  (յուրաքանչյուր ավել ամսվա համար)        5,000
18    Արհեստական սերմնավորում ամուսնու սերմով        
    մեկ ցիկլ        75,000
    երեք ցիկլ        250,000
19    Դոնորի սերմ  (մեկ բաժին)        10,000
20    Արտամարմնային բեղմնավորում (առանց դեղորայքի) բնական ցիկլում        30,000
21    Արտամարմնային բեղմնավորում (առանց դեղորայքի)         
    առանց անզգայացման        575,000
    անզգայացման տակ        600,000
22    ICSI         
    մեկ ձվաբջիջ        230,000
    մինչև հինգ ձվաբջիջ        270,000
    հինգ ձվաբջջից ավելի        350,000
    TESA եղանակով իրականացվող         450,000
23    Ամորձու բիոպսիա        
    ախտորոշում` ներմաշկային եղանակով        60,000
    ախտորոշում` բաց եղանակով        100,000
    բիոնյութի սառեցմամբ        150,000
24    Սերմի հետազոտում        1,000
25    Սերմի հետազոտում փորձնական մշակմամբ        10,000
26    Համատեղելիության պոստկոիտալ թեստ        10,000
27    Սաղմերի սառեցում վիտրիֆիկացիոն եղանակով և պահպանում վեց ամսվա ընթացքում        
    մինչև չորս սաղմ        160,000
    չորսից ութ սաղմ        200,000
    ութ սաղմից ավելի        240,000
28    Սաղմերի սառեցում վիտրիֆիկացիոն եղանակով և պահպանում վեց ամսից ավելի  (յուրաքանչյուր ավել ամսվա համար)        5,000
29    Սաղմերի ապասառեցում և տեղափոխում արգանդի խոռոչ        160,000
30    Սաղմերի ռեդուկցիա        150,000
31    Խթանման ուժգնություն կախված ձվարանների ռեզերվից և պատասխանից  (1-40 միավոր)        
    երկարատև դիսենսիթիզացիա (ագոնիստ)        4,700
    կարճատև դիսենսիթիզացիա (անտոգոնիստ)        74,000
    Ձվաբջիջների խթանում ռեկոմբինանտ գոնադոտրապինների միջոցով  (պուրեգոն)        88,000
    Տրիգերի կիրառում ձվաբջիջների վերջնական հասունացման նպատակով  (պրեգնիլ)        21,500
    Ձվաբջիջների խթանում միզային գոնադոտրապինների միջոցով (մենոպուր)        14,500